System Linux jest systemem wielodostępnym w którym dostęp do plików jest regulowany przez prawa. Polecenia umożliwiające zarządzaniem uprawnieniami plików, katalogów, użytkowników są podane poniżej:
ls -l → wyświetla prawa plików
chmod → umożliwia zmienienie praw przydzielonych plikowi
chown → umożliwia zmianę właściciela pliku
umask → automatyczne przydzielanie uprawnień
chgrp → zmiana grupy do której należy plik
newgrp → umożliwia zmienienie grupy użytkownikowi
ln → tworzenie i usuwanie tzw. dowiązania
id → wyświetla identyfikacje użytkownika
su → umożliwia zmianę identyfikacji użytkownika
Poznanie atrybutów pliku (ls –l)
Powtarzamy tu w części informacje zawarte w rozdziale 2 pt. „Katalogi i pliki”.
$ ls -l plika
-rwx|r-x|--- 1 piotr nauka 265 maj 17 14:45 plika
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! nazwa pliku (8)
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!data i godzina ostatniej modyfikacji pliku (7)
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! objętość (6)
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! grupa (5)
!!!!!!!!!!!!!!!!! właściciel (4)
!!!!!!!!!!!!!!!! liczba łączy (3)
!!!!!!!!!!!! prawa (2)
! type pliku „-” kreska oznacza plik normalny „d” plik jest katalogiem. (1)
| a | b | c
(1) -|rwx|r-x|---
a prawa właściciela pliku
b prawa grupy do której należy właściciel
c prawa reszty użytkowników systemu
Jak widzimy aby kontrolować dostęp do plików, Linux dzieli użytkowników systemu na trzy kategorie:
- właścicieli plików
- członków grupy do której należy właściciel grupy
- innych użytkowników systemu
Każda kategoria użytkowników dysponuje trzema prawami:
- prawem lektury („read”), które umożliwia czytanie pliku, prawo te umożliwia np. wykonanie kopi pliku
- prawem pisania („write”), które umożliwia modyfikacje pliku
- Prawem egzekucji pliku („execute”) które umożliwia traktowanie pliku jako polecenia (lub jego zbioru). Prawo to ma sens tylko dla skryptów i programów.
Kurs Linux - Zarządzanie prawami w Linuxie