Polecenia Linux A

polecenie alias - automatyzacja poleceń

przykład:

$  alias  dir=’ls  -lba’

$ dir

na ekranie ukazuje się lista plików i katalogów

 


 

Polecenia Linux B

polecenie banner - wyświetla tekst pogrubiony na ekranie

 


 

polecenie bc - kalkulator

przykład:

$ bc

12+34

46

quit

$



 

polecenie bg - wznowienie egzekwowania zatrzymanego procesu

 


 

Polecenia Linux C

polecenie cal - wyświetla kalendarz według schematu: miesiąc  rok

 


 

polecenie cat - wyświetla zawartości plików na ekranie

opcja               opis

-b               numeruje wszystkie niepuste wiersze zawartości pliku

-n               numeruje wszystkie wiersze

-s                łączy wszystkie puste wiersze występujące po kolei w jeden pusty wiersz

-T               wyświetla tabulatory jako ^|

-E               dołącza znak $ na końcu każdego wiersza odczytywanego pliku

 


 

polecenie cd - służy do przemieszczania się między katalogami:

wyróżniamy dwa sposoby przemieszczania:

1. bezwzględną ścieżkę dostępu, zaczynająca się od /

2. względną ścieżka dostępu bez / na początku

opcja               opis

.                kropka oznacza katalog bieżący

. .              dwie kropki oznacza katalog rodzicielski

~               tylda oznacza katalog domowy

Przykład:

$  cd  /etc

 

wynik egzekucji: znajdujemy się w katalogu etc

 


 

polecenie chgrp - zmiana przynależności pliku(ów) do innej grupy

 


 

polecenie chmod - zmiana praw dostępu do plików I katalogów

opcja               opis

-c               wyświetla nazwy plików, których właściciel się zmienił

-f               nie wyświetla komunikatów o błędach

-v               wyświetla komunikat o dokonanych zmianach

 


 

polecenie chown - zmiana właściciela pliku

opcja               opis

-c               wyświetla nazwy plików, których właściciel się zmienił

-f               nie wyświetla komunikatów o błędach

-v              wyświetla komunikat o dokonanych zmianach

-R              wraz z podkatalogami

 


 

polecenie cmp - porównanie dwóch plików i wyświetlenie różnic pomiędzy nimi

przykład:

$ cmp   plik1  plik2

plik1  plik2   differ:    char  5,  line  4

 


 

polecenie comm - porównanie dwóch plików linia po lini. Wynik porównania wyświetlany jest w trzech kolumnach: 

kolumna 1 :   linie zawarte w plik1

kolumna 2  :  linie zawarte  w plik2

kolumna 3  :  linie zawarte w plik1 i plik2

 

opcja               opis

123             znosi wyznaczoną kolumnę

 


 

polecenie cp - kopiowanie plików, wyróżniamy trzy różne formy polecenia:

 

1.  $   cp   [opcja]   plik1   plik2               →      kopiuje zawartość plik1  do plik2

2.  $   cp   [opcja]   plik1..9   katalog1      →      kopiuje plik(i) do katalogu1

3.  $   cp  -r   katalog1    katalog2            →      kopiuje podkatalogi z katalog1 razem z plikami do katalog2

 

opcja               opis

-i

-p

-r

 


 

polecenie cut - wyświetla część pliku

opcja               opis

-f              wskazuje pola które mają być wycięte

-d              zmiana separatora

-s              pozwala ignorować wiersze które nie zawieraja tabulacji lub separatora i nie wyświetla ich na

standartowym wyjściu

 

 


 

Polecenia Linux D

polecenie date - wyświetla datę i godzinę

przykład:

$ date

Tue  Oct   15   23:04:52   EDT   2001

 


 

polecenie dd - kopiowanie pliku blok po bloku

 


 

polecenie df - wyświetla wolną pamięć

 


 

polecenie diff - wyświetla różnicę pomiędzy dwoma plikami

 


 

polecenie du - wyświetla ilość miejsca zajmowanego przez katalog

opcja               opis

-a               wyświetla rozmiar wszystkich plików

-b               pokazuje w bajtach ilość zajmowanego miejsca

-k               wyświetla ilość zajmowanego miejsca w kilobajtach

-s               podaje tylko rozmiar całego katalogu

-D              odszukuje, a następnie wyświetla dowiązania symboliczne

 


 

Polecenia Linux E

polecenie echo - wyświetla komunikat umieszczony w argumencie polecenia

przykład:

$  echo  ‘’Linux to system operacyjny’’

Linux to system operacyjny

 


 

polecenie env - wyświetla parametry otoczenia

 


 

polecenie exit - zatrzymuje wykonywanie skryptu

 


 

polecenie expr - wykonuje wyrażenia arytmetyczne

 


 

Polecenia Linux F

polecenie fg - wznowienie egzekwowanego procesu

 


 

polecenie file - polecenie to określa typ pliku np. tekst ASCII, obrazek GIF  itd.

Zwracane definicje pliku można znaleźć w pliku o nazwie magic, który w zależności od dystrybutora wersji Linuxa znajduje się w katalogu /usr/share/misc albo /etc

 


 

polecenie find - wyszukiwanie pliku o ściśle określonych właściwościach

opcja                                             opis

-name                                wyszukuje plik nazwa_pliku

-path ‘wzorzec’                    wyszukuje pliki, których ścieżka dostępu pasuje do wzorca

-type  typ                           wyszukuje pliki, których typ jest określony jako:

b   -  block

c   -  character

d   -  directory

p   -  pipe FIFO

f    -  regularny plik

l    -  dowiązania symboliczne

s    -  gniazdo

-user  ‘użytkownik’              wyszukuje pliki, które należą do użytkownika

-size  N                              wyszukuje pliki o wielkości  N

-atime N                            wyszukuje pliki, które były otwierane w N dniach

-mtime N                           wyszukuje pliki, które zostały zmodyfikowane w N dniach

 


 

polecenie finger - wyświetla informacje o użytkownikach

 


 

Polecenia Linux G

polecenie grep - wyszukiwanie ciągu znaków (frazy) w pliku lub plikach

opcja               opis

-v               wyświetlana jest odwrotność danych wynikowych np:

who |  grep  -v  piotr

zobaczymy wszystkich użytkowników, których nazwa jest różna od - piotr

-c               liczy liczbę wierszy wyświetlonych na ekranie

-n              wyświetla numery znalezionych wierszy

-I              ignoruje wielkość liter

-l              wyświetla nazwy plików zawierających szukana fraze

 


 

Polecenia Linux H

polecenie head - wyszukuje i wyświetla początek pliku (domyślnie 10 wierszy)

Polecenie wyświetla nagłówek pliku, można przedstawić je następująco:

head  -opcja  [ nazwa pliku ]

 

opcja                       opis

-c   wyświetla pierwsze N bajtów pliku

-n                      wyświetla N pierwszych wierszy

-c N{a,b,c}         wyświetla pierwsze N bloków, odpowiednio 512 B, 1kB, 1Mb

 


 

Polecenia Linux I

polecenie id - wyświetla przynależność pliku do grupy

 


 

Polecenia Linux J

polecenie jobs - pokazuje zadania użytkownika wykonywane w tle oraz t.z.w zadania zatrzymane

opcja               opis

-l                wyświetlamy także numer PID procesów

-p               wyświetlamy tylko numery PID procesów

-n               pozwala na wyświetlenie tylko zawieszonych zadań

 


 

Polecenia Linux K

polecenie kill - umożliwia wysyłanie różnych sygnałów zarówno do procesów pierwszo jak i drugoplanowych.

 

Najczęściej interesują nas sygnały związane z przerywaniem, zatrzymywaniem i usuwaniem procesów:

 

SIGINT -     sygnał nr.  2 - przerwanie wykonanie procesu wykonane przez użytkownika przy pomocy klawiatury

SIGQUIT -   sygnał nr. 3 - zakończenie wykonywania procesu wykonane przez użytkownika przy pomocy klawiatury

SIGKILL -   sygnał nr 9 - unicestwienie procesu, które bezwarunkowo kończy jego działanie. Nadawcą tego sygnału musi być właścicielem procesu lub administratorem

SIGTERM - sygnał nr. 15 -

SIGSTOP - sygnał nr 19 - zatrzymanie wykonywania procesu, z możliwością późniejszego wznowienia jego wykonywania. Po wydaniu polecenia jobs zatrzymany proces zostanie wpisany jako „stopped”. Wznowienie pracy procesu uzyskujemy za pomocą poleceń fg lub bg



 

Polecenia Linux L

polecenie ln - pozwalają na korzystanie z plików za pomocą więcej niż jednej nazwy.

Dowiązania – inaczej nazywane też łącznikami - dzielimy na:

1. sztywne które tworzymy przy pomocy polecenia ln bez opcji

2. miękkie, zwane także symbolicznymi, które tworzymy przy pomocy polecenia ln z opcją -s.

 


 

polecenie ls - wyświetla zawartość katalogu

opcja               opis

-a               wyświetla również pliki ukryte

-c                sortuje wyświetlaną listę według daty zmiany

-d               wyświetla nazwy katalogów, a nie ich zawartości

-f                sortuje wyświetlana listę według kolejności zapisu na nośniku

-l                wyświetla wszystkie informacje na temat katalogu, np. właściciela, grupę do której należy, typ, prawa, datę ostatniej modyfikacji

-m              nazwy plików wyświetlane są w kolejnych wierszach i oddzielone są przecinkami

-p               do nazwy katalogu dołączony zostaje /

-R               wyświetla zawartość podkatalogów rekursywnie

 


 

Polecenia Linux M

polecenie mkdir - utworzenie katalogu, aby z polecenia tego można było skorzystać, trzeba być superużytkownikiem lub mieć prawo zapisu w katalogu, w którym ma powstać nowy katalog

opcja               opis

-p               tworzy w podanej ścieżce wszystkie brakujące katalogi

-m              tworzy katalog z określonymi prawami

 


 

polecenie more - wyświetla plik (strona po stronie)

opcja               opis

-d               wyświetla komunikat : Press space to continua. ‘q’  to quit na końcu każdego wiersza wyświetlanego pliku

-f                łączy długie wiersze zapisane w kilku liniach w jeden wiersz

-l                ignoruje znak zmiany strony

-p , -c         blokuje przewijanie ekranu

-s               łączy wszystkie puste wiersze w jeden pusty wiersz

 


 

polecenie mv - przenoszenie i zmiana nazw plików

Składnia polecenia mv:

 

mv  [ -opcja ]   [ źródło ]     [ cel ]

 

opcja               opis

-b               tworzy kopię zapasową plików, przez co zabezpiecza je przed zapisaniem

-f usuwa pliki bez pytania o potwierdzenie

-i                czeka na potwierdzenie przed zastąpieniem pliku

-u               zastępuje pliki docelowe tylko nowszymi plikami źródłowymi

-v               wyświetla dokładne komunikaty

 


 

Polecenia Linux N

polecenie newgrp - zmienia grupę użytkownika

 


 

polecenie nice - umożliwia uruchomienie procesów z różnymi priorytetami:

19 - najniższy priorytet

0   - domyślny priorytet

20 - najwyższy priorytet

 


 

polecenie nl - numeruje linie w pliku  (równoważne poleceniu cat   -b)

opcja               opis

-i                zmienia wartość  inkrementacji (domyślnie  1)

-v               zmienia numer początkowy (domyślnie   1)

-s               zmienia znak (domyślnie spacja) między numerem wiersza a tekstem

 


 

polecenie nohup - Polecenie które pozwala po wylogowaniu się kontynuacje wykonywania procesów

 


 

Polecenia Linux P

polecenie paste - (paste - sklej ) składa pliki na różne sposoby,  przyjmuje jeden wiersz z jednego pliku i łączy go z innym wierszem z innego pliku. Znak tabulacji jest zawsze domyślnym separatorem, można go jednak zmienić używając opcji  -d . Ogólna postać polecenia paste przedstawia się następująco :

 

Paste   [ -opcja ]   [ plik1  ]   [plik2 ]

 

opcja               opis

-d sklej pliki korzystając z separatorów

-s               sklej kolejne wiersze plików

--                sklej dwa kolejne wiersze ze standardowego wejścia

-f                wybiera kolumny do wyświetlenia

 


 

polecenie pg - wyświetla plik (strona po stronie)

 


 

polecenie ps - wyświetla procesy

opcja               opis

-e               wyświetla informacje o wszystkich aktualnie odbywających się procesach

 

-f               wyświetla, dla każdego procesu następujące informacje:

- nazwę użytkownika  (UID)

- numer procesu  (PID)

- numer ojca procesu (PPID)

- godzinę egzekucji procesu (STIME)

- imię komputera  (TTY)

- czas egzekucji procesu  (TIME)

 


 

polecenie pwd - informuje nas w jakim katalogu się obecnie znajdujemy oraz podaje nam pełną ścieżkę dostępu do tego katalogu

 


 

Polecenia Linux R

polecenie rm -  niszczy plik

opcja               opis

-i                potwierdzenie usunięcia pliku wyświetlone na ekranie

-f               wymuszenie usunięcia

-r               usuwa niepusty katalog

 


 

polecenie rmdir - usuwa  pusty katalog

 


 

Polecenia Linux S

polecenie sleep - wstrzymuje wykonywanie polecenia w tle na określona ilość sekund.

 


 

polecenie sort - porządkowanie pliku.

Polecenie sort układa wiersze pliku w określonym porządku zgodnie z wartościami pewnych pól zawartymi w każdym pliku. Pola takie nazywamy kluczami sortowania np. kluczem sortowania w pliku zawierającym dane każdego obywatela może być numer Pesel lub nazwisko. Klucze sortowania określane dla polecenia sort mogą być polami w których znajduje się ciąg znaków zakończony białą spacją czyli znakiem tabulacji lub spacji, klucze sortowania mogą być także wyznaczane w oparciu o pozycje grupy znaków w w wierszu.

Jeżeli pola są rozdzielone znakiem innym niż znak tabulacji trzeba w takim wypadku użyć  opcji -t i podać znak rozdzielający. Na przykład w pliku passwd takim znakiem będzie  „:” .

Jeżeli nie można podać jednoznacznie znaku rozdzielającego poszczególne pola w wierszu pliku to wtedy, za pomocą zapisu 0. pozycja znaku wyznaczyć początek i koniec klucza. Ważna funkcja polecenia  sort   jest funkcja łączenia plików, jest to możliwe pod warunkiem, ze pliki które chce się połączyć są już uprzednio posortowane. W przypadku łączenia plików używamy opcji -m .Ogólna postać polecenia sort ma następujący wygląd:

 

sort  [  - opcja  ]   [  plik  ]

 

opcja               opis

-t

-d sortowanie w kolejności książki telefonicznej

-f sortowanie nie rozróżniające małych i wielkich liter

-i sortowanie ignorujące znaki spoza zakresu ASCII

-n sortowanie najpierw w kolejności liczbowej , a potem alfabetycznej

-r sortowanie odwracające kolejność danych wynikowych

 


 

polecenie split - dzieli plik na części składające się z 1000 linii

 


 

polecenie su - umożliwia zwykłemu użytkownikowi podszycie się pod administratora, lub ogólniej stania się dowolnym użytkownikiem.

 


 

Polecenia Linux T

polecenie tail -  wyświetla koniec pliku

 Jeżeli chcemy wyświetlić na ekranie końcowa zawartość pliku, powinniśmy skorzystać z dostępnego i stworzonego w tym celu polecenia   tail. Poniżej znajduje się jego składnia i dostępne opcje.

 

tail     -opcja    nazwa pliku

 

opcja               opis

-c               wyświetla ostatnie N bajtów

-f               nadzoruje wzrost pliku

-n              wyświetla N ostatnich wierszy

 


 

polecenie tee - rozgałęzienie potoku

opcja               opis

-a              jeżeli plik już istniał to nowe dane będą dopisywane na jego końcu

 


 

polecenie time -

 


 

polecenie touch - służy jednocześnie do utworzenia pustego pliku oraz do zmiany czasu i daty utworzenia pliku

 


 

polecenie tr - polecenie to zmienia jeden zestaw znaków na inny, polecenie to pozwala jedynie na podanie dwóch zestawów znaków ale w argumencie można umieścić nazwę pliku tylko wtedy przedtem umieścimy znak przekierowania

przykład:

$   tr  ‘[a-z]’   ‘[A-Z]’   <   plik1



 

Polecenia Linux U

polecenie umask - ustawia domyślnie prawa dostępu do tworzonego pliku lub katalogu. Domyślnymi prawami dostępu do katalogu jest 777 (czytanie, pisanie , egzekwowanie. Pominięcie prawa wykonywania spowoduje, że katalog nie będzie mógł być przeglądany

 


 

polecenie unalias - likwidacja utworzonego przez użytkownika aliasu

 


 

polecenie uname - wyświetla nazwę i atrybuty systemu operacyjnego

 


 

polecenie uniq - Posortowane wyniki mogą zawierać powielone wiersze danych, czyli ten sam wiersz może powtarzać się 2 razy, za pomocą polecenia uniq można takie powielone wiersze usunąć.

 


 

Polecenia Linux W

polecenie wait - czekaj na zakończenie procesu drugoplanowanego

 


 

polecenie wc - liczy w pliku ilość linii słów i liter

opcja               opis

-c               liczy znaki

-l               liczy wiersze

-w liczy słowa

 


 

polecenie whoidentyfikuje użytkownika

 


 

 

kurs Linux - polecenia Linux i komendy Linux